Οι προβληματισμοί του Καργάκου, η βραδύτητα του Κούντερα, ο Ρίτσος, ο Ελύτης και οι απόψεις μου για τον άνθρωπο του σήμερα.

Άνθρωποι ή χορευτές;

Γράφει ο Σαράντος Καργάκος: «Η ελευθερία, η δικαιοσύνη, η αγάπη, όλ’αυτά εξακολουθούν ενοχλητικά να μας θυμίζουν την ανθρωπιά μας. Τα θεωρούμε άδειες λέξεις, ρομαντισμούς του χθες και τα πνίγουμε στην αδιαφορία μας. Έτσι πνιγόμαστε στο λήθαργο μας, χωρίς πια ενοχλητικούς εφιάλτες».

Και πώς να μην αδειάζουν οι λέξεις αυτές όταν χρησιμοποιήθηκαν υπέρ τoυ δέοντος;

Όταν –σωστότερο θα ήταν να πει κάνεις- καταχράστηκαν σε τέτοιο σημείο που κάθε αξία και κάθε τους νόημα έχει ολότελα σβηστεί;

Από ποιους σβήστηκε όμως;

Από τους άνθρωπους- τρομάρα μας!- Θέλουμε να λεγόμαστε άνθρωποι και θίγεται η υπόληψη μας όταν επιχειρήσει κανείς να μας αμφισβητήσει.

«Κ’οι λέξεις φλέβες είναι, μέσα τους αίμα τρέχει», είπε ο Ρίτσος. Τι είναι λοιπόν ο άνθρωπος;

 «Άτομο με ηθικές αρχές και με ευγενικά συναισθήματα», λένε τα λεξικά. Ετυμολογικά επικρατεί η άποψη ότι η λέξη άνθρωπος προέρχεται από την ανάλυση ἄνδρ+ωψ-ωπος, αυτός που έχει όψη ή πρόσωπο άνδρα δηλαδή. Η λέξη άνδρας εκφράζει την ανδρεία, δηλαδή, το θάρρος, την παλικαριά, τη γενναιότητα. Τι διαθέτουμε απ’όλα αυτά λοιπόν; Επιμένουμε(!) να λεγόμαστε άνθρωποι, με το πραγματικό νόημα της λέξεως μάλιστα, όταν στο όνομα της ανθρωπότητας σφαγιαζόμαστε μεταξύ μας.

Όταν στο όνομα της «δικαιοσύνης», της «ισότητας», της «ελευθερίας» και τέλοσπαντων του «κοινού καλού» διαπράττουμε τα αίσχιστα.

Το κακό, λοιπόν, δεν είναι που άδειασαν οι λέξεις. Είναι ο τρόπος που τις αδειάσαμε- και που συνεχίζουμε να τις αδειάζουμε καθημερινά-. Είναι εκείνη η τεταμένη και αδιάσπαστη σιωπή μας. Είναι το βόλεμά μας. Το «στρογγυλοκάθισμα» μας πάνω στην καρέκλα της ανάπαυσης και του εφησυχασμού. Είναι το ξεγέλεσμα των ίδιων μας των εαυτών-για όσους καταδέχονται δηλαδή να ξεγελούν τον εαυτό τους- .

Με αυτό τον τρόπο επέρχεται η λήθη. Έτσι είναι που πέφτουμε στην αιώνια κοίμηση. Έτσι, γιατί τρέχουμε, γιατί βιαζόμαστε. Βιαζόμαστε να προλάβουμε. Στο τέλος όμως, δεν απολαμβάνουμε τίποτα με την υπερβολική ταχύτητα και το τρέξιμο, διότι δεν έχουμε ούτε τον απαιτούμενο χρόνο για να καταλάβουμε τι κάνουμε και ποιοι είμαστε, αλλά ούτε και την απαραίτητη μνήμη. Οι εφιάλτες μας χάθηκαν, διότι δεν ασχολούμαστε  πλέον με λέξεις και νοήματα και πώς να αισθανθούμε τα μαύρα ρίγη της γλώσσας μας, στα οποία αναφέρεται ο Ελύτης; Αντικαταστήσαμε τις αξίες με νέες «αξίες» που τις διαμορφώσαμε έτσι ώστε να είναι πιο «πρακτικές», πιο «εργονομικές» όπως εκείνη την καρέκλα στην οποία καθόμαστε. Έτσι! Διότι η βραδύτητα είναι για τους ηλίθιους, λένε. Νομίζω, τελικά, ότι μια αναμόρφωση τα λεξικά μας τη χρειάζονται.

*Τις ευχαριστίες μου σ'αυτούς που τις οφείλω-ξέρουν αυτοί!